Kościół parafialny p.w. Św. Andrzeja w Gilowicach pochodzi z 1547 r. Został przeniesiony z sąsiedniej wsi Rychwałd w 1757 r. po wybudowaniu w nowej świątyni murowanej. Stary kościółek gilowicki rozebrano i zużyto do wzniesienia kaplicy Serca Pana Jezusa w Rychwałdzie.

W 1641 r. staraniem księdza Wojciecha Mazurkiewicza, plebana rychwałdzkiego, cieśla żywiecki Jerzy Wiśnicki dobudował do kościoła w Gilowicach wieżę.

W 1895 r. we wnętrzach nawy i prezbiterium Jan i Wojciech Szwedowie z Pewli Małej wykonali sklepienia pozorne. W latach 1933-1934 przedłużono nawę, dobudowano kaplicę Serca Pana Jezusa oraz przywrócono do pierwotnej postaci soboty, przebudowane w latach 1901 i 1912.

Kościół jest drewniany, konstrukcji zrębowej, jednonawowy. Nawa prostokątna ma długość 14,7 m, a szerokość 8,85 m. Od wschodu węższe prezbiterium ma 6,6 m, zamknięte jest trzema bokami ośmioboku. Od północy do prezbiterium przylega zakrystia, a od południa symetryczna kaplica Serca Pana Jezusa. Dach nad nawą i prezbiterium jest jednokalenicowy, kryty gontem. Na kalenicy znajduje się sześcioboczna wieżyczka na sygnaturkę z latarnią zwieńczoną cebulastym hełmem, a od zachodu kwadratowa w rzucie wieża konstrukcji słupowej z nadwieszoną izbicą, zwieńczoną hełmem w kształcie smukłego ostrosłupa, o połaciach załamanych w dolnej części. Dookoła kościoła otwarte soboty.

Wystrój wnętrza jest barokowy z XVIII wieku, wyposażenie głównie barokowe i klasycystyczne. Wśród rzeźb wyróżnia się drewniany posążek Matki Boskiej z Dzieciątkiem – cenny zabytek gotyckiej plastyki z 3 ćwierci XIV w.

Zdjęcia: Magdalena Sporek